Thứ sáu 18-5 (giờ Mỹ), Facebook thực hiện đợt phát hành cổ phiếu đầu tiên (IPO) với giá 38 USD/cổ phiếu, đẩy giá trị thị trường của mạng xã hội này lên tới 104 tỉ USD.
Mark Zuckerberg vẫn sẽ nắm quyền kiểm soát Facebook gần như tuyệt đối.
Theo báo Wall Street Journal, với việc bán ra 484,4 triệu cổ phiếu, Facebook dự kiến huy động khoảng 18,4 tỉ USD. Đây là đợt IPO lớn thứ nhì trong lịch sử nước Mỹ, chỉ sau đợt IPO trị giá 19,65 tỉ USD của Visa Inc năm 2008 và là kỷ lục mới trong ngành công nghệ Mỹ. Giới truyền thông quốc tế mô tả Facebook đã hạ bệ Google để chiếm ngôi “vua Internet”.
Gần tám năm trước, đợt IPO của Google “chỉ” huy động được 1,67 tỉ USD, thua xa Facebook. Khi đó giá trị thị trường của gã khổng lồ tìm kiếm này vào khoảng 23 tỉ USD.
Facebook hiện là công ty lớn thứ 23 tại Mỹ xét theo giá trị thị trường, vượt qua các tên tuổi trong làng công nghệ như Amazon (98 tỉ USD), Cisco (89 tỉ USD) và gấp đôi Hãng ôtô Ford Motor (38 tỉ USD). Tuy nhiên, Facebook vẫn đứng sau Google (203 tỉ USD) và Apple (495 tỉ USD).
Giá sẽ còn tăng
Với 900 triệu người sử dụng tại Mỹ và các nước, Facebook là “quốc gia” đông dân thứ ba trên thế giới sau Trung Quốc và Ấn Độ. Nó cũng là một trong số không nhiều công ty Internet đạt lợi nhuận cao. Năm 2011, mạng xã hội này đạt doanh số 3,7 tỉ USD và lợi nhuận 1 tỉ USD.
Nhà phân tích Michael Pachter thuộc Hãng Wedbush Securities dự báo sau IPO, giá cổ phiếu Facebook sẽ lập tức tăng lên ngưỡng 45 USD. Các khách hàng của Hãng cá cược Spreadex cho rằng giá cổ phiếu Facebook còn có thể tăng lên 56 USD sau 24 giờ, như trường hợp cổ phiếu của Hãng công nghệ LinkedIn đã tăng 109% trong ngày đầu tiên sau IPO vào năm 2011, Groupon tăng 31%... Hãng Hargreaves Lansdown Stockbrokers (Anh) nhận định Facebook có thể đáp ứng được kỳ vọng vì là một công ty mới phát triển, có thu nhập và lợi nhuận lớn.
CNN Money cho biết với 31% cổ phiếu Facebook nắm trong tay, sau đợt IPO tổng giám đốc Mark Zuckerberg sẽ sở hữu khối tài sản trị giá tới 19,1 tỉ USD. Như vậy, doanh nhân 28 tuổi này sẽ còn giàu hơn cả hai nhà sáng lập Google là Larry Page và Sergey Brin. Các nhà đồng sáng lập Dustin Moskovitz, Alisher Usmanov hay Eduardo Saverin cũng sẽ trở thành tỉ phú đôla.
Dù Facebook phát hành số lượng cổ phiếu lớn, song các cổ đông sẽ không có nhiều tiếng nói trong việc điều hành công ty. Mark Zuckerberg vẫn sẽ giữ gần 56% quyền bỏ phiếu tại công ty, vẫn nắm giữ quyền kiểm soát chặt chẽ đối với mọi hoạt động của Facebook. Một số công ty công nghệ như Yahoo! từng vấp phải khó khăn do sự can thiệp của các cổ đông đến hoạt động quản lý của công ty.
Không hoàn toàn là màu hồng
Theo CNN Money, trong đợt IPO này Zuckerberg sẽ bán 30,2 triệu cổ phiếu của anh và thu về khoảng 1,1 tỉ USD. Tuy nhiên, Facebook tuyên bố Zuckerberg sẽ chi phần lớn số tiền này để trả thuế. Zuckerberg hiện sở hữu 414 triệu cổ phiếu Facebook và còn có quyền mua thêm 120 triệu cổ phiếu nữa với giá chỉ 6 cent/cổ phiếu. Facebook cho biết Zuckerberg sẽ mua số cổ phiếu này.
Theo luật Mỹ, Zuckerberg buộc phải đóng thuế từ số tiền kiếm được khi mua số cổ phiếu bổ sung, kể cả khi anh không có ý định bán chúng. Giá trị tính thuế là mức chênh lệch giữa giá mua 6 cent và giá trị thị trường của cổ phiếu Facebook ở thời điểm sau IPO. Với mức giá 38 USD/cổ phiếu, Zuckerberg sẽ kiếm được tới 5 tỉ USD sau khi mua 120 triệu cổ phiếu Facebook. Và với mức thuế 35% cộng thêm mức thuế bang California, Zuckerberg sẽ phải đóng số thuế kỷ lục là 1,5-2 tỉ USD.
Nhiều nhà đầu tư cũng chưa an tâm với tương lai của Facebook, đặc biệt là khả năng tăng trưởng lợi nhuận của trang mạng xã hội này. Với 900 triệu người sử dụng, Facebook mới chỉ huy động được 5 USD/năm về doanh số và 1 USD/năm về lợi nhuận từ mỗi người sử dụng. “Facebook cần đạt doanh thu hằng năm 30-40 tỉ USD, cao gấp 10 lần hiện nay, mới đáp ứng kỳ vọng của thị trường - BBC dẫn lời chuyên gia Victor Basta thuộc hãng Magister Advisors nói - Vấn đề là sẽ kiếm số tiền đó ở đâu?”.
Thị trường quảng cáo trên mạng trị giá 1.000 tỉ USD là mục tiêu của Facebook. Tuy nhiên, trang mạng xã hội này vấp phải sự cạnh tranh dữ dội của các đối thủ sừng sỏ như Amazon, Apple và Google. Facebook khẳng định các khu vực phát triển chủ yếu của hãng sẽ là điện thoại di động và máy tính bảng. Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng hai lĩnh vực này lại không phải dễ ăn! Một vấn đề nữa là Facebook sẽ phải tìm cách giữ chân người sử dụng trong khi nỗ lực tăng lợi nhuận.